Cynulliad Cenedlaethol Cymru

Y Pwyllgor Busnes

Medi 2013

 

 

 

Diben

1.    Yn unol â Rheol Sefydlog 11.7(iv), mae’r Pwyllgor Busnes yn gyfrifol am wneud argymhellion ar arferion a gweithdrefnau cyffredinol y Cynulliad, gan gynnwys unrhyw gynigion ar gyfer ail-wneud y Rheolau Sefydlog neu eu diwygio.

2.    Mae’r adroddiad yn argymell diwygiadau i Reol Sefydlog 22 mewn perthynas â Safonau Ymddygiad. Mae’r newidiadau y cytunodd y Pwyllgor Busnes arnynt i’w gweld yn Atodiad A, ac mae’r cynnig ar gyfer Rheol Sefydlog newydd i’w weld yn Atodiad B.

Cefndir

3.    Cyhoeddodd y Pwyllgor Safonau Ymddygiad ei Adroddiad ar Sancsiynau ar 15 Mai 2013, a gwnaeth yr argymhelliad a ganlyn:

Mae’r Pwyllgor Safonau Ymddygiad yn argymell y dylai Rheolau Sefydlog y Cynulliad:

i) alluogi’r Pwyllgor Safonau Ymddygiad i argymell sancsiwn o waharddiad am fethu â chydymffurfio â’r Cod Ymddygiad ar gyfer Aelodau’r Cynulliad nad yw’n ymwneud â Rheol Sefydlog 2 - Buddiannau Ariannol a Buddiannau Eraill yr Aelodau;

ii) adlewyrchu darpariaethau Rheol Sefydlog bresennol 2.10 drwy beidio â datgan unrhyw isafswm nac uchafswm amser ar gyfer y gwaharddiad;

iii)  galluogi’r Pwyllgor Safonau Ymddygiad i argymell tynnu hawliau a breintiau yn ôl, heblaw am dynnu cyflog yn ôl, fel sy’n gysylltiedig â gwaharddiad.

4.    Yn ei gyfarfod ar 21 Mai, bu’r Pwyllgor Busnes yn trafod papur ynghylch yr argymhelliad i adolygu’r Rheolau Sefydlog a wnaeth y Pwyllgor Safonau Ymddygiad yn ei Adroddiad ar Sancsiynau.

 

5.    Yn y cyfarfod hwnnw, cytunodd y Rheolwyr Busnes mewn egwyddor ag argymhelliad y Pwyllgor Safonau y dylid diwygio’r Rheolau Sefydlog a nododd mai’r dull y byddent yn ei ffafrio yw rhoi’r pŵer i’r Pwyllgor argymell sancsiynau mewn perthynas â’r materion a restrir yn Rheol Sefydlog 22.2(i), yn hytrach na mewn perthynas â thorri’r Cod Ymddygiad yn unig, er mwyn rhoi cymaint o ddisgresiwn â phosibl i’r Pwyllgor pan fydd yn argymell sancsiynau. Cytunodd y Pwyllgor Busnes i ymgynghori â’r Pwyllgor Safonau ar y mater.

 

6.    Ysgrifennodd Cadeirydd y Pwyllgor Safonau Ymddygiad at y Llywydd ar 6 Mehefin, gan gadarnhau y byddai’r Pwyllgor am gael y pŵer i argymell y sancsiwn o waharddiad mewn perthynas â phob mater a restrir yn Rheol Sefydlog 22.2(i), yn hytrach na mewn perthynas â’r Cod Ymddygiad yn unig.

 

7.    Ar 2 Gorffennaf, bu’r Pwyllgor Busnes yn ystyried cynigion i ddiwygio Rheol Sefydlog 22 i weithredu argymhelliad y Pwyllgor. Cytunodd y Rheolwyr Busnes i ymgynghori â’u grwpiau a’r Pwyllgor Safonau Ymddygiad ar y cynigion.

 

8.    Ar ôl cael cadarnhad gan Gadeirydd y Pwyllgor Safonau Ymddygiad fod y Pwyllgor yn fodlon â’r newidiadau arfaethedig, cytunodd y Pwyllgor Busnes ar y cynigion yn ffurfiol yn ei gyfarfod ar 24 Medi.

Newidiadau arfaethedig i’r Rheolau Sefydlog

 

Y sancsiynau sydd ar gael

9.    Yn unol ag argymhelliad y Pwyllgor Safonau Ymddygiad, bydd y diwygiadau arfaethedig i Reol Sefydlog 22.10 yn ei alluogi i argymell y sancsyniau a ganlyn mewn perthynas ag unrhyw Aelod y ceir ei fod wedi torri unrhyw fater o dan Reol Sefydlog 22.2(i): cael ei geryddu neu ei wahardd o drafodion y Cynulliad am gyfnod penodedig, tynnu hawliau neu freintiau yn ôl oddi arno, neu unrhyw gyfuniad o’r sancsiynau hynny.

 

10. Byddai unrhyw Aelod sy’n cael ei wahardd o drafodion y Cynulliad yn colli ei gyflog yn sgîl hynny dros gyfnod y gwaharddiad; dyma’r drefn ar hyn o bryd.

Cynigion

11. O dan ddarpariaethau presennol Rheol Sefydlog 2, os yw Aelod i gael ei wahardd o’r trafodion, rhaid i’r Cynulliad benderfynu gwneud hynny drwy gynnig a gyflwynir gan Gadeirydd y Pwyllgor Safonau Ymddygiad. Mae’r cynnig hwn yn ychwanegol at y cynnig i ystyried adroddiad y pwyllgor o dan Reol Sefydlog 22.9.

 

12. Gan y bydd pob sancsiwn bellach yn cael ei gynnwys yng nghwmpas Rheol Sefydlog 22, mae’r Rheol Sefydlog ddrafft (Atodiad A) yn cynnig parhau’r broses a ddilynir eisoes o dan Reol Sefydlog 22, sef bod un aelod o’r Pwyllgor Safonau Ymddygiad yn cyflwyno cynnig, sy’n cwmpasu’r ffaith y cafwyd bod toriad a’r sancsiwn a argymhellir. Gofynnir i’r Cynulliad ystyried yr adroddiad a chymeradwyo’r sancsiwn ar sail yr un cynnig, ac ni ellir diwygio cynnig o’r fath.

Cam i’w gymryd

13. Derbyniodd y Pwyllgor Busnes y newidiadau i’r Rheolau Sefydlog ar 24 Medi 2013, a gwahoddir y Cynulliad i gymeradwyo’r cynnig fel y’i nodir yn Atodiad B.

Atodiad A

 

RHEOL SEFYDLOG 2 – Buddiannau Ariannol a Buddiannau Eraill yr Aelodau
Gwahardd Aelodau a Thynnu Hawliau a Breintiau yn ôl
2.10     Ar ôl pwyso a mesur unrhyw adroddiad y bydd y pwyllgor sy’n gyfrifol am y swyddogaethau a ragnodir yn Rheol Sefydlog 22 yn ei gyflwyno iddo ynghylch cydymffurfiad Aelod â Rheol Sefydlog 2, caiff y Cynulliad, drwy gynnig a wneir gan gadeirydd y pwyllgor sy’n gyfrifol am y swyddogaethau a ragnodir yn Rheol Sefydlog 22, benderfynu gwahardd yr Aelod hwnnw rhag mynychu unrhyw drafodion yn y Cynulliad am gyfnod a bennir yn y cynnig.	Dileu’r Rheol Sefydlog hon   Gan fod y sancsiwn o waharddiad wedi’i ymestyn i bob mater a gwmpasir yn Rheol Sefydlog 22.2(i), mae darpariaethau’r Rheol Sefydlog hon bellach wedi’u cynnwys yn Rheol Sefydlog 22.10 newydd.
2.11     Yn ystod cyfnod gwaharddiad Aelod, ni fydd gan yr Aelod yr hawl i gael dim cyflog gan y Cynulliad ac ni chaniateir i’r Aelod fynychu unrhyw drafodion yn y Cynulliad.	Dileu’r Rheol Sefydlog hon   Gan fod y sancsiwn o waharddiad wedi’i ymestyn i bob mater a gwmpasir yn Rheol Sefydlog 22.2(i), mae darpariaethau’r Rheol Sefydlog hon bellach wedi’u cynnwys yn Rheol Sefydlog 22.10 newydd.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

RHEOL SEFYDLOG 22 – Safonau Ymddygiad
Swyddogaethau
22.2     Rhaid i’r pwyllgor cyfrifol: (i)         mewn perthynas ag unrhyw gŵyn a gyfeirir ato gan y Comisiynydd Safonau bod Aelod heb gydymffurfio:  (a)     â Rheol Sefydlog 2; (b)     ag unrhyw benderfyniad gan y Cynulliad ynglŷn â buddiannau ariannol neu fuddiannau eraill yr Aelodau; (c)     â Rheol Sefydlog 5; (ch)   ag unrhyw benderfyniad gan y Cynulliad ynglŷn â safonau ymddygiad yr Aelodau; (d)     ag unrhyw god neu brotocol a wnaed o dan Reol Sefydlog 1.10 ac yn unol ag adran 36(6) o’r Ddeddf; (dd)   â Rheol Sefydlog 3; neu (e)     â Rheol Sefydlog 4; ymchwilio i’r gŵyn, cyflwyno adroddiad arni ac, os yw’n briodol, argymell camau mewn perthynas â hi; (ii)           ystyried unrhyw faterion o egwyddor ynglŷn ag ymddygiad yr Aelodau yn gyffredinol; (iii)         goruchwylio’r trefniadau ar gyfer llunio Cofrestr Buddiannau’r Aelodau, y Cofnod o Gyflogaeth Aelodau’r Teulu Gyda Chymorth Arian y Comisiwn, y Cofnod o Amser y bydd Aelodau yn Ymwneud â Gweithgarwch Cofrestradwy a’r Cofnod o Aelodaeth o Gymdeithasau, a ffurf a chynnwys y Gofrestr a’r Cofnodion, a’r trefniadau ar gyfer cadw’r Gofrestr a’r Cofnodion a sicrhau eu bod yn hygyrch; a (iv)          sefydlu a gosod gerbron y Cynulliad weithdrefnau ar gyfer ymchwilio i gwynion o dan Reol Sefydlog 22.2(i).	Nid oes angen diwygio’r Rheol Sefydlog hon.   Caiff y Rheol Sefydlog hon ei chynnwys er gwybodaeth.
Adroddiadau
22.9     Os yw’r pwyllgor cyfrifol wedi ymchwilio i gŵyn a gyfeiriwyd ato gan y Comisiynydd Safonau, rhaid iddo gyflwyno adroddiad i’r Cynulliad cyn gynted â phosibl ar ôl cwblhau’r ymchwiliad.	Nid oes angen diwygio’r Rheol Sefydlog hon.
22.10   Caiff adroddiad o dan Reol Sefydlog 22.9 gynnwys argymhelliad i: (i)            ceryddu Aelod; (ii)           tynnu unrhyw hawliau neu freintiau Aelod yn ôl fel y nodir yn y gweithdrefnau ar gyfer ymchwilio i gwynion a sefydlwyd o dan Reol Sefydlog 22.2(iv); (iii)          gwahardd Aelod o unrhyw drafodion y Cynulliad am gyfnod penodedig;   neu unrhyw gyfuniad o’r hyn a nodir uchod, am fethu â chydymffurfio ag unrhyw un o’r materion a gynhwysir yn Rheol Sefydlog 22.2(i).	Diwygio’r Rheol Sefydlog hon.   Caiff y Rheol Sefydlog hon ei diwygio i gyflwyno sancsiynau sy’n ychwanegol at y sancsiwn ceryddu sy’n bodoli eisoes.   Caiff y Pwyllgor Safonau argymell unrhyw gyfuniad o’r sancsiynau sydd ar gael iddo, a chaiff gymhwyso’r rhain i gŵyn ynghylch unrhyw un o’r materion o dan Reol Sefydlog 22.2(i).   Bydd angen i’r hawliau a’r breintiau y mae modd eu tynnu’n ôl gael eu nodi yn y Weithdrefn ar gyfer Ymchwilio i Gwynion y mae’n rhaid i’r Pwyllgor Safonau ei sefydlu o dan Reol Sefydlog 22.2(iv).   Mae’r weithdrefn yn parhau’r broses a ddilynir eisoes o dan Reol Sefydlog 22, sef bod aelod o’r Pwyllgor Safonau Ymddygiad yn cyflwyno un cynnig, sy’n cwmpasu’r ffaith y cafwyd bod toriad a’r sancsiwn a argymhellir. Gofynnir i’r Cynulliad ystyried yr adroddiad a chymeradwyo’r sancsiwn ar sail yr un cynnig. Ni fyddai modd gwneud gwelliannau i gynnig o’r fath.
22.10A  Os caiff Aelod ei wahardd yn dilyn argymhelliad o dan Reol Sefydlog 22.10, ni fydd gan yr Aelod yr hawl i gael dim cyflog gan y Cynulliad ac ni chaniateir i’r Aelod fynychu unrhyw drafodion yn y Cynulliad yn ystod cyfnod ei waharddiad.	Cynnwys Rheol Sefydlog   Caiff geiriad y Rheol Sefydlog ei gymryd o Reol Sefydlog 2.11, y bwriedir ei dileu. Mae’r Rheol Sefydlog yn ei gwneud yn glir bod y sancsiwn o waharddiad yn cynnwys colli cyflog dros gyfnod y gwaharddiad.
22.11   Os caiff cynnig i ystyried adroddiad o dan Reol Sefydlog 22.9 ei gyflwyno gan aelod o’r pwyllgor cyfrifol, rhaid trefnu bod amser ar gael cyn gynted â phosibl i’r cynnig gael ei drafod. Ni chaniateir cyflwyno gwelliant i gynnig o’r fath.	Nid oes angen diwygio’r Rheol Sefydlog hon.   Pe bai Rheolwyr Busnes yn penderfynu y dylai fod dau gynnig, neu y dylai fod modd diwygio’r cynnig/cynigion, byddai angen diwygio’r Rheol Sefydlog hon.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Atodiad B

RHEOL SEFYDLOG 2 – Buddiannau Ariannol a Buddiannau Eraill yr Aelodau

2.10   [Dilëwyd y Rheol Sefydlog hon drwy benderfyniad y Cynulliad ar XX XXXX XXXX]

2.11   [Dilëwyd y Rheol Sefydlog hon drwy benderfyniad y Cynulliad ar XX XXXX XXXX]

 

RHEOL SEFYDLOG 22 – Safonau Ymddygiad

Swyddogaethau

22.2   Rhaid i’r pwyllgor cyfrifol:

(i)       mewn perthynas ag unrhyw gŵyn a gyfeirir ato gan y Comisiynydd Safonau bod Aelod heb gydymffurfio: 

(a)      â Rheol Sefydlog 2;

(b)      ag unrhyw benderfyniad gan y Cynulliad ynglŷn â buddiannau ariannol neu fuddiannau eraill yr Aelodau;

(c)      â Rheol Sefydlog 5;

(ch)    ag unrhyw benderfyniad gan y Cynulliad ynglŷn â safonau ymddygiad yr Aelodau;

(d)      ag unrhyw god neu brotocol a wnaed o dan Reol Sefydlog 1.10 ac yn unol ag adran 36(6) o’r Ddeddf;

(dd)    â Rheol Sefydlog 3; neu

(e)      â Rheol Sefydlog 4;

ymchwilio i’r gŵyn, cyflwyno adroddiad arni ac, os yw’n briodol, argymell camau mewn perthynas â hi;

(ii)      ystyried unrhyw faterion o egwyddor ynglŷn ag ymddygiad yr Aelodau yn gyffredinol;

(iii)     goruchwylio’r trefniadau ar gyfer llunio Cofrestr Buddiannau’r Aelodau, y Cofnod o Gyflogaeth Aelodau’r Teulu Gyda Chymorth Arian y Comisiwn, y Cofnod o Amser y bydd Aelodau yn Ymwneud â Gweithgarwch Cofrestradwy a’r Cofnod o Aelodaeth o Gymdeithasau, a ffurf a chynnwys y Gofrestr a’r Cofnodion, a’r trefniadau ar gyfer cadw’r Gofrestr a’r Cofnodion a sicrhau eu bod yn hygyrch; a

(iv)     sefydlu a gosod gerbron y Cynulliad weithdrefnau ar gyfer ymchwilio i gwynion o dan Reol Sefydlog 22.2(i).

 

Adroddiadau

22.9   Os yw’r pwyllgor cyfrifol wedi ymchwilio i gŵyn a gyfeiriwyd ato gan y Comisiynydd Safonau, rhaid iddo gyflwyno adroddiad i’r Cynulliad cyn gynted â phosibl ar ôl cwblhau’r ymchwiliad.

22.10          Caiff adroddiad o dan Reol Sefydlog 22.9 gynnwys argymhelliad i:

(i)       ceryddu Aelod;

(ii)      tynnu unrhyw hawliau neu freintiau Aelod yn ôl fel y nodir yn y gweithdrefnau ar gyfer ymchwilio i gwynion a sefydlwyd o dan Reol Sefydlog 22.2(iv);

(iii)     gwahardd Aelod o unrhyw drafodion y Cynulliad am gyfnod penodedig;

neu unrhyw gyfuniad o’r hyn a nodir uchod, am fethu â chydymffurfio ag unrhyw un o’r materion a gynhwysir yn Rheol Sefydlog 22.2(i).      

22.10A        Os caiff Aelod ei wahardd yn dilyn argymhelliad o dan Reol Sefydlog 22.10, ni fydd gan yr Aelod yr hawl i gael dim cyflog gan y Cynulliad ac ni chaniateir i’r Aelod fynychu unrhyw drafodion yn y Cynulliad yn ystod cyfnod ei waharddiad.

22.11          Os caiff cynnig i ystyried adroddiad o dan Reol Sefydlog 22.9 ei gyflwyno gan aelod o’r pwyllgor cyfrifol, rhaid trefnu bod amser ar gael cyn gynted â phosibl i’r cynnig gael ei drafod. Ni chaniateir cyflwyno gwelliant i gynnig o’r fath.